नेपाली कांग्रेसका पूर्वमहामन्त्री डा. शशांक कोइरालाले संविधान संशोधनको बहसलाई अघि बढाउन पार्टी नेतृत्वको ध्यानाकर्षण गराएका छन्। कांग्रेसको केन्द्रीय कार्यसमिति बैठकमा उनले धर्मनिरपेक्षताको व्यवस्था हटाएर धार्मिक स्वतन्त्रता कायम गर्नुपर्ने प्रस्ताव पेस गरेका छन्।
पार्टी केन्द्रीय कार्यालय, सानेपामा जारी बैठकमा बोल्दै कोइरालाले वर्तमान सत्ता गठबन्धन गठनको बेला नै संविधान संशोधनको सहमति भएको स्मरण गराउँदै यथाशीघ्र काम प्रारम्भ गर्नुपर्नेमा जोड दिए।
उनले भने, “यो सरकार बनाउँदा नै संविधान संशोधन गर्ने कुरा भएको हो। पहिलो संशोधन यही होस् – धर्मनिरपेक्षता हटाएर धार्मिक स्वतन्त्रता कायम गरौँ।”
कोइरालाले प्रतिनिधिसभाको निर्वाचन प्रणालीमा पनि परिवर्तनको प्रस्ताव राखेका छन्। उनले प्रतिनिधिसभामा प्रत्यक्ष निर्वाचन प्रणाली मात्र लागू गर्नुपर्ने र राष्ट्रिय सभामा समानुपातिक प्रणाली प्रयोग गर्न सकिने सुझाव दिएका छन्।
उनका अनुसार हालको मिश्रित प्रणालीले जनप्रतिनिधिको जिम्मेवारी र जवाफदेहिता कमजोर बनाएको छ। प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रणालीले जनताको अपेक्षा र सांसदको उत्तरदायित्वबीच सन्तुलन ल्याउने विश्वास उनले व्यक्त गरे।
पार्टीभित्रको फरक मत
शशांक कोइरालाको धर्मनिरपेक्षता सम्बन्धी प्रस्ताव नेपाली कांग्रेसभित्र नै विवादको विषय बन्दै आएको छ। पार्टीको आधिकारिक लाइन धर्मनिरपेक्षता कायम राख्ने हो, तर भित्रभित्रै केही नेताहरू यसप्रति असन्तुष्ट रहँदै आएका छन्। कोइरालाले यसअघि पनि यस्तै अभिव्यक्ति दिँदै आएका थिए।
उनको पछिल्लो प्रस्तावले अब संविधान संशोधन बहस पुनः चुलिने संकेत दिएको छ, विशेषगरी धर्म र निर्वाचन प्रणालीजस्ता संवेदनशील मुद्दामा।
शशांक कोइरालाको प्रस्तावले नेपाली कांग्रेसभित्र वैचारिक बहसलाई पुनः जीवन्त बनाएको छ। धर्मनिरपेक्षता हटाएर धार्मिक स्वतन्त्रताको विकल्प प्रस्तुत गर्नु, र निर्वाचन प्रणालीको पुनरावलोकन गर्नु राजनीतिक रूपमा गम्भीर बहसका विषय हुन्।
पार्टी नेतृत्वले कोइरालाको सुझावलाई कसरी ग्रहण गर्छ, त्यसले नेपाली कांग्रेसको भावी नीति निर्धारणमा प्रभाव पार्नेछ।