विश्वभरका करोडौं वेबसाइट अब बिना अनुमति सामग्री सङ्कलन गर्ने कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) बोटहरूलाई रोक्न सक्ने भएका छन्। इन्टरनेट इन्फ्रास्ट्रक्चर कम्पनी Cloudflare ले सुरु गरेको यो नयाँ प्रविधि Sky News, The Associated Press, Buzzfeed जस्ता प्रमुख मिडिया साइटहरूमा समेत लागू भइसकेको छ।
Cloudflare ले आफूले सेवा दिइरहेको करिब २० प्रतिशत सक्रिय वेबसाइटहरूमा यो प्रविधि कार्यान्वयन गरिसकेको जनाएको छ। कम्पनीले निकट भविष्यमा ‘Pay Per Crawl’ प्रणाली ल्याउने तयारीमा पनि रहेको छ, जसअनुसार वेबसाइटहरूले आफ्ना सामग्री प्रयोग गरेवापत एआई कम्पनीहरूसँग प्रतिफल माग्न सक्नेछन्।
AI Crawlers को विरुद्ध पहिलो ठोस कदम
AI बोटहरू (crawlers) ले वेबमा रहेका लेख, तस्बिर, भिडियो सामग्री सङ्कलन गरी आफ्ना प्रणालीहरूलाई प्रशिक्षण दिन प्रयोग गर्दै आएका छन्। तर यीमध्ये अधिकांश सामग्री सिर्जनाकर्ताहरूबाट अनुमति नलिईकन वा कुनै पारिश्रमिक नदिई कार्य गर्दै आएकोमा चर्को आलोचना हुँदै आएको छ।
Cloudflare का सीईओ Matthew Prince ले भने,
| “यदि इन्टरनेटलाई एआई युगमा टिकाइराख्नुपर्छ भने, हामीले सिर्जनाकर्ताहरूलाई चाहिएको नियन्त्रण र आर्थिक मूल्य दिनैपर्छ।”
सामग्रीको मूल्य निर्धारण : Pay Per Crawl मोडेल
नयाँ प्रणालीले वेबसाइटहरूलाई अनुमति बिना सामग्री सङ्कलन गर्ने एआई कम्पनीहरूलाई ब्लक गर्ने वा शुल्क तिर्न बाध्य पार्ने अधिकार दिन्छ। यसले एआई कम्पनीहरूमाथि न्यायिक र आर्थिक दबाब सिर्जना गर्नेछ।
Condé Nast (Vogue, GQ, The New Yorker) का सीईओ Roger Lynch भन्छन्,
| “यो इन्टरनेटमा उचित मूल्य साटासाटको दिशामा ऐतिहासिक पाइला हो। यसले गुणस्तरीय पत्रकारिता र सिर्जनाकर्ताको संरक्षण गर्छ।”
कानुनी सुरक्षा अझै अपरिहार्य
हालसालै BBC ले अमेरिकी एआई कम्पनी Perplexity विरुद्ध कानुनी कारबाहीको चेतावनी दिएको थियो। उनीहरूले बीबीसी सामग्रीको दुरुपयोग गर्दै आएको आरोप लगाएका छन्। यस्तै कलाकार Sir Elton John लगायतका दर्जनौं सिर्जनाकर्ताहरूले यथासम्भव कानुनी संरक्षणको माग गर्दै आएका छन्।
AI अनुशासनका विज्ञ Ed Newton-Rex ले भने,
| “Cloudflare को प्रयास सराहनीय हो, तर यो मात्र अस्थायी उपाय हो। वास्तविक सुरक्षाका लागि कडा कानुनी व्यवस्था आवश्यक छ।”
AI Bot गतिविधिको विस्फोट
Cloudflare का अनुसार,
| “AI Crawlers ले हरेक दिन ५० अर्बभन्दा बढी अनुरोध Cloudflare नेटवर्कमा पठाइरहेका छन्।”
कम्पनीले पहिले पनि Labyrinth प्रणाली ल्याएर अनधिकृत AI Crawlers लाई झुट्टा पृष्ठमा पठाउने रणनीति अपनाएको थियो।
Cloudflare को नयाँ प्रणालीले डिजिटल संसारमा सामग्री सिर्जनाकर्ताहरूलाई प्राविधिक सशक्तिकरण मात्र होइन, आर्थिक र नैतिक न्यायको आधार तयार गर्न सहयोग गर्नेछ। तर सम्पूर्ण सुरक्षाका लागि अन्तर्राष्ट्रिय कानुनी मापदण्ड आवश्यक देखिन्छ।
– बिबिसीबाट
