मास्को/एन्करेज — रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन अमेरिकाको सबैभन्दा उत्तरी राज्य अलास्का आफ्नो अमेरिकी समकक्ष डोनाल्ड ट्रम्पसँग उच्चस्तरीय वार्ताका लागि जाँदैछन्। यो जनवरीमा ट्रम्प ह्वाइट हाउस फर्किएपछि दुवै नेताबीचको पहिलो प्रत्यक्ष भेट हुनेछ।
यो भ्रमण ऐतिहासिक मानिएको छ, किनकि रूसी साम्राज्य वा सोभियत संघको समयमा समेत कुनै पनि रूसी नेताले अलास्का कहिल्यै भ्रमण गरेका छैनन्। रूसी राष्ट्रपति सहयोगी युरी उशाकोभका अनुसार रूस र अमेरिका भौगोलिक रूपमा “नजिकका छिमेकी” भए पनि — केवल बेरिङ जलडमरूमध्यले छुट्याएको — यात्रा लामो छ। राष्ट्रपति विमानले करिब ७,००० किलोमिटर दूरी पार गर्नेछ, ११ समय क्षेत्र पार गर्नेछ र अन्तर्राष्ट्रिय मिति रेखा काट्नेछ।
ऐतिहासिक र प्रतीकात्मक स्थल
क्रेमलिनका अनुसार, एन्करेजमा हुने यो शिखर वार्ताको स्थल विशेष रूपमा प्रतीकात्मक छ। एल्मेन्डोर्फ–रिचर्डसन सैन्य अड्डा नजिकै, जहाँ वार्ता हुनेछ, १९४२ देखि १९४५ सम्म लिज–ल्याण्ड कार्यक्रमअन्तर्गत अमेरिका बाट सोभियत संघमा विमान पुर्याउने क्रममा ज्यान गुमाएका नौ सोभियत पाइलट, दुई सैनिक र दुई नागरिक गाडिएका छन्।
उशाकोभका अनुसार, नाजी जर्मनी र साम्राज्यवादी जापानमाथि विजयको ८०औँ वार्षिकोत्सवको वर्षमा, यस्तो ऐतिहासिक स्थलमा वार्ता हुनु — जसले दुवै देशका जनताको लडाइँमा देखिएको भाइचारा सम्झाउँछ — विशेष प्रतीकात्मक महत्व राख्छ।
रेकर्ड छोटो समयमै तयारी
विश्वभरका सञ्चार माध्यमहरूले यसलाई ‘ऐतिहासिक’ भन्दै प्रारम्भिक रूपमा नै विशेष महत्व दिएका छन्, केवल ऐतिहासिक पृष्ठभूमिका कारण मात्र होइन, तयारीको अत्यन्त छोटो समयावधिका कारण पनि। मिति र स्थान घोषणा भएको एक हप्ताभन्दा कम समयमा नै, दुवै पक्षले भिसा प्रक्रिया, वार्ता स्थल छनोट, सम्पूर्ण व्यवस्थापकीय र आन्तरिक तयारी, तथा सुरक्षा संयन्त्रको व्यवस्था सम्पन्न गरेका छन्।
वार्ता कार्यक्रम र संरचना
पुटिन र ट्रम्प बिहान ११:३० स्थानीय समय (मास्को समय अनुसार राति १०:३०) मा भेट्नेछन्। पहिलो चरणमा, दुवै नेताले केवल अनुवादकको उपस्थितिमा निजी वार्ता गर्नेछन्। त्यसपछि कार्यात्मक नास्तासँगै विस्तारित वार्ता हुनेछ, जसमा प्रत्येक पक्षबाट पाँच–पाँच जना वरिष्ठ प्रतिनिधिहरू मात्र सहभागी हुनेछन्।
रूसको तर्फबाट पुटिनसँग परराष्ट्रमन्त्री सेर्गेई लाभरोभ, राष्ट्रपति सहयोगी युरी उशाकोभ, रक्षा मन्त्री आन्द्रे बेलोउसव, वित्त मन्त्री एन्टोन सिलुआनोभ, र अन्तर्राष्ट्रिय लगानी तथा आर्थिक सहकार्यका लागि राष्ट्रपति विशेष प्रतिनिधि किरिल दिमित्रिएभ रहनेछन्। विशेषज्ञहरूको टोली निरन्तर standby रहनेछ।
यो शिखर वार्ताको कुनै निश्चित समयसीमा तय गरिएको छैन। उशाकोभका अनुसार, वार्ता कहिले समाप्त हुन्छ भन्ने कुरा छलफलको प्रवाहमा निर्भर गर्नेछ। वार्ता पछि दुवै राष्ट्रपतिको संयुक्त पत्रकार सम्मेलन हुनेछ।
एन्करेजमा पूर्ण बुकिङ
एन्करेजका सबै होटलहरू भरिएका छन्। आयोजक देशले क्रेमलिन पत्रकारहरूको लागि स्थानीय स्टेडियममा खुला सुविधा समेत प्रदान गरेको छ। TASS का अनुसार, यस्ता व्यवस्थापकीय कठिनाइहरूले पत्रकारहरूको उत्साहमा कुनै कमी आएको छैन — सबैको प्राथमिकता सूचना प्राप्त गर्नु हो।
मुख्य एजेन्डा: युक्रेन संकट
उशाकोभका अनुसार, शिखर वार्ताको मुख्य विषय युक्रेनी संकटको समाधान हुनेछ। “वार्ता व्यवसायिक प्रकृतिको हुनेछ, र सबै पक्षको दृष्टिकोण पनि पेशेवर हुनेछ,” उनले भने।
युक्रेन बाहेक, दुवै नेताले शान्ति र सुरक्षा सुनिश्चित गर्ने दीर्घकालीन उपायहरू, अन्तर्राष्ट्रिय र क्षेत्रीय तात्कालिक मुद्दाहरू, साथै व्यापार र आर्थिक सहकार्यको विकासका विषयमा छलफल गर्नेछन्। अहिले द्विपक्षीय आर्थिक सम्भावनाको उपयोग निकै कम भएको उनले औंल्याए।
बिहीबार, राष्ट्रपति पुटिनले क्रेमलिनमा शिखर वार्ता तयारीको समीक्षा बैठक आयोजना गरे, जसमा मन्त्रिपरिषद्, राष्ट्रपति प्रशासनका वरिष्ठ अधिकारी, केन्द्रीय बैंकका गभर्नर, मस्कोका मेयर, र सुरक्षा निकाय तथा विशेष सेवाका प्रमुखहरू सहभागी थिए।
खुला सत्रमा पुटिनले युक्रेनी संकटमा भइरहेको वार्ता प्रक्रिया, युक्रेनी प्रतिनिधिमण्डलसँगको द्विपक्षीय संवाद, र ट्रम्प प्रशासनले गरेको “ऊर्जाशील र ईमानदार प्रयास” बारे जानकारी दिने बताए।
रणनीतिक दृष्टिकोण
पुटिनले रूस र युक्रेनबीच मात्र नभई सम्पूर्ण युरोपमा दीर्घकालीन शान्तिका लागि समझदारीमा पुग्नु आवश्यक रहेको बताए। “र यदि हामीले अर्को चरणमा रणनीतिक आक्रमणकारी हतियार नियन्त्रणमा सम्झौता गर्न सक्यौं भने, यो सम्पूर्ण विश्वको स्थिरतामा ठूलो कदम हुनेछ,” उनले निष्कर्ष टेके।
