काठमाडौँ । जब च्याट जिपिटी २०२२ मा लाइमलाइटमा आयो, धेरै जसो कम्पनीका मालिकहरु आफ्नो कार्यालयको काममा मद्दत हुने र यसले तत्कालिन जनशक्ति कम गर्छ भन्नेमा उत्साहित थिए ।
धेरै जसोले चाहन्थे कि यसले उनीहरूलाई आफ्ना प्रतिद्वन्द्वी कम्पनीहरूसँग प्रतिस्पर्धा गर्न मद्दत गर्नेछ ।
विश्वभर कार्यालयमा काम गर्न एआइ उपकरणको प्रयोग गर्ने लागर नै आयो । धेरैले आफ्ना कर्मचारीहरूलाई एआइ उपकरणहरू प्रयोग गर्न प्रोत्साहित पनि गरे ।
तर, यी एआइ उपकरणका कारण कम्पनीहरुमा काम सहज हुनुको सत्ता अझ काम बढेपछि अहिले धेरै जसो यसबाट टाढिन थालेका छन् । एआइ उपकरण प्रयोग गर्न, कर्मचारीहरूले पहिले च्याटजिपिटीको लागि संक्षिप्त तयार गर्नुपर्छ । यसपछि प्राप्त सूचनालाई फेरि क्रसचेक गर्नुपरेका कारण धेरै समय लाग्ने गरेको बताउने गरिएको छ ।
अहिले एआइ उपकरणहरू प्रयोग गर्दा काम सम्पन्न गर्न लाग्ने समय दोब्बर भएको धेरैको गुनासो छ ।
कम्पनीमा एआई उपकरणको प्रयोगलाई प्रवर्द्धन गर्नुको उद्देश्य मानिसको कामलाई सरल बनाउनु थियो तर यथार्थमा यसका कारण मानिसको काम बढ्दै गएको छ ।
बजारमा एआई टुलको बाढी आयो, तर एउटै उपकरणले धेरै समस्या समाधान गर्न नसक्ने हुनाले धेरैबीच कुन उपकरण प्रयोग गर्ने भन्ने अन्योल पनि छ ।
यद्यपि, एआई उपकरणहरू प्रयोग गर्दा धेरै जसोले महसुस गरेको तनाव पनि हालको अनुसन्धानमा देखिएको छ ।
फ्रीलान्सर प्लेटफर्म ‘अपवर्क’ ले २५ सय कर्मचारीसँग सर्वेक्षण गरेको थियो । ती कर्मचारी अमेरिका, बेलायत, अष्ट्रेलिया र क्यानडाका थिए ।
जसमध्ये ९६ प्रतिशतले एआई उपकरणको प्रयोगले आफ्नो कम्पनीको उत्पादकत्व बढाउने आशा गरेका छन् । जसमध्ये ८१ प्रतिशतले आफ्ना कर्मचारीहरूलाई एआई प्रयोग गर्न अनुरोध गरेको स्वीकार गरे । तर, सर्वेक्षणमा सहभागी ७७ प्रतिशत कर्मचारीले एआई उपकरणले आफ्नो उत्पादकत्व घटाएर काम बढाएको स्वीकार गरेका छन् ।
त्यसैगरी ४७ प्रतिशत कर्मचारीले रोजगारदाताको अपेक्षाअनुसार कसरी र कसरी उत्पादकत्व बढाउने भन्नेबारे आफूलाई जानकारी नभएको बताए ।
६१ प्रतिशत मानिसले काममा एआई उपकरणको प्रयोगले तनाव र रिस उठ्ने सम्भावना बढाउँछ भन्ने विश्वास गर्छन् ।
सिभि लेखन कम्पनी रिजुम नाओद्वारा गरिएको सर्वेक्षणमा, ४३ प्रतिशत मानिसहरूले यसले कार्य-जीवन सन्तुलनलाई असर गर्छ भन्ने विश्वास गरेका छन् ।
कार्य व्यवस्थापन प्लेटफर्म आसनले एक अध्ययन गरेको छ । यसले काममा आधारित एपहरू लन्च गर्ने प्रभावहरूको बारेमा कुरा गरेको छ ।
यो सर्वेक्षणमा अस्ट्रेलिया, फ्रान्स, जर्मनी, जापान, बेलायत र अमेरिकाका ९ हजार ६१५ कर्मचारी समावेश गरिएको थियो । उनीहरुले कार्यस्थलमा ६ देखि १५ वटा एप प्रयोग गर्ने बताए ।
तीमध्ये १५ प्रतिशतले यति धेरै उपकरणका कारण मेसेज र नोटिफिकेशन हेर्न सम्भव नभएको प्रतिक्रिया दिएका छन् ।
के भन्छन् विज्ञ ?
लस एन्जलसको क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयका व्यवस्थापन प्राध्यापक केसी होम्सले यस अध्ययनको बारेमा टिप्पणी गरेकी छन् । उनले भनेकी छन्- ‘एकभन्दा बढी एप प्रयोग गर्नका लागि पहिले सिक्नुपर्छ, जसका लागि बढी समय लाग्छ र बिचमा परिवर्तन गर्नमा पनि समय खर्चिन्छ, यो एकदमै नराम्रो कुरा हो । किनभने, हामी समय बर्बाद गर्ने बारे बढी संवेदनशील छौं ।’
लेह स्टिल अहिले वकिलबाट प्रशिक्षक बनेकी छिन् । तिनीहरूले कानुनी पेशेवरहरूलाई मानसिक तनावबाट राहत पाउन मद्दत गर्छन् । धेरै मानिसहरू मद्दतको लागि उनीहरू कहाँ आउने समस्या एआइमा आधारित उत्पादकता उपकरणहरूको आगमनको साथ, तिनीहरूका कम्पनीहरूले उनीहरूबाट धेरै उत्पादकत्वको अपेक्षा गरिरहेका छन् । यस्तो अवस्थामा उनीहरुमाथि कामको चाप बढ्दै गएको छ ।
उनी भन्छिन्, ‘मैले देखेको सबैभन्दा ठूलो कुरा यो हो कि कम स्रोतमा धेरै गर्नको लागि निरन्तर माग छ, तर कम्पनीहरूले उनीहरूले प्रणालीमा समावेश गर्ने प्रविधिलाई बेवास्ता गरिरहेका छन्, तिनीहरू सहयोगी छैनन् ।’
अहिले एआइउपकरणको वृद्धिको कारणले मात्र होइन, यसको प्रभावको कारण पनि मानिस विभिन्न समस्यमा परेको बताइएको छ ।
एआइ उपकरणहरू सिक्न समय लाग्छ र तिनीहरूलाई आफ्नो काममा समावेश गर्न समय लाग्ने धेरै जसोको राय छ । धेरै प्रविधिहरू मौलिक रूपमा कानूनी ठाउँको लागि डिजाइन गरिएको छैन, त्यसैले यो थप चुनौतीपूर्ण हुन सक्ने विज्ञहरुले बताएका छन् ।
अहिले एआइ उपकरणको बाढी नै छ र तिनीहरूलाई सही रूपमा कसरी प्रयोग गर्न भन्ने ज्ञान दिन कम्पनीहरु चुकिरहेको पाइएको छ ।
यी एआई उपकरणहरू हाम्रो जीवनमा राम्रो उत्पादकत्वको कारण बन्न सक्छन्, तर त्यसअघि यी उपकरणहरूको प्रशिक्षण र फिल्टरिङको आवश्यकता छ ।
तर, सीमित स्रोतहरू भएका साना कम्पनीहरूका लागि एआई उपकरणहरू धेरै उपयोगी साबित हुनसक्ने विश्वास भने गरिएको छ ।
