फाइजर बायोटेकले निर्माण गरेको ९० प्रतिशत प्रभावकारी रहेको भनिएको कोविड भ्याक्सिनको स्टक मार्केट र सबैतिर मानिसको हृदयहरूमा आशाको संचार भयो । तर खोपको चिसो भण्डारण आवश्यकताहरूले ठूलो समस्याहरू आउने देखिएको छ । फाईजको घोषणाको लगत्तै, राजनीतिज्ञहरूले बिग फार्माका दिग्गजहरूलाई हस्तान्तरण गरको मोटा चेकहरु आफूतिर झार्न थाले । मिडियाका धेरै भागहरूले यसलाई पनि कोरोनाभाइरसको लागि क्रसको झटका रूपमा व्यवहार गरे जसलाई अर्थशास्त्रीले “अन्तको सुरुवात” भनेर आलोचना गरे । तर सबैजना आफ्नो आशावाद शेयर गर्दैनन्। फाइजर खोप कति व्यावहारिक हुन सक्छ भन्नेबारे चिन्ताहरू उब्जिएका छन् । यसका लागि अत्यन्त महँगा उपकरणहरूको आवश्यकता पर्छ । फाइजर खोपले भाइरससँग लड्न मेसेन्जर आरएनए (एमआरएनए) प्रयोग गर्दछ । एक उन्नत आनुवंशिक थेरापी जसले यसको विरुद्धमा भाइरस आफ्नै आनुवंशिक सामग्री प्रयोग गर्दछ। किनभने एमआरएनए एक अर्थमा एक जीवित अणु हो । खोपहरू लगातार अत्यन्त कम तापक्रम (माईनस ७० डिग्री सेल्सियस र माईनस ९० फरानहाइट मा राख्नुपर्दछ । त्यो अधिकतम हो आधारभुत रूपमा तिनीहरू पनि चिसो हुन्छन्।
यसले ठुलो, महँगो, धेरै फ्रिजर लिन्छ। खोप केवल सामान्य फ्रिजमा मात्र भण्डार गर्न सकिन्छ । जुन तपाईको भान्छामा प्रयोग हुने फ्रिजरमा यो खोप ५ दिन पहिले नै बिग्रिन्छ । तर बफिनहरू हाल त्यो अवधिलाई दुई हप्तासम्म विस्तार गर्न काम गरिरहेको छ। सकेसम्म थोरै फ्रीजर खोल्नाले पनि मद्दत गर्दछ। प्रारम्भिक प्रतिक्रियाहरू सेतो तातो भए पनि, धेरै स्वास्थ्य नीति निर्माताहरू फाइजरको खोपको धारणामा चिसो भएको देखिन्छ। यस प्रतिवेदनले पूर्व एशियाली देशहरू, भियतनाम, इन्डोनेसिया र फिलिपिन्स जस्ता गरीब राष्ट्रहरूलाई कसरी छुट्टयाउने विचारमा चासो छैन । ठूलो फ्रिजरहरूले कठिन, टाढा र दुर्गम समुदायहरूमा यात्रा गर्नुपर्नेछ। जसले ठूलो मात्रामा उर्जाको माग बढाउने छ । तर यो बिषयमा केवल गरीब देशहरू मात्र चिन्तित छैनन्। दक्षिण कोरिया र जापानले हाल फाईजरका खोपको लागि चिसो भण्डारण गर्ने क्षमता नभएको दाबी गरेका छन् ।
एशियाई देशहरूले यस्तो प्रतिक्रिया दिइरहेका बेला प्रकोप सम्हाल्नको लागि प्राविधिक दृष्टिकोणका लागि व्यापक रूपमा प्रशंसा गरिएका देशहरू (ल्याटिन अमेरिका र अफ्रिकामा यसले कसरी काम गर्न सक्ला वास्तवमा, ठूला शहरहरूमा अत्यन्त परिष्कृत अमेरिकी अस्पतालहरूमा पनि फाइजर खोपहरू भण्डार गर्ने क्षमता नभएको एक प्रकाशनले दाबी गरेको छ । एउटा प्रकाशनका अनुसार, फाईजर खोपले फ्रिजरहरूको विशाल नयाँ नेटवर्कको काम गर्ने बताएको छ । फाइजर आफैंले विकास गरिएको प्याकेज र भण्डारन नवीनता स्थानहरुको दायराको लागी फिट हुन योग्य रहेको दावी गरेका छन् । हामी विश्वास गर्छौं कि खोपहरू लाग्न सक्छ। स्पष्ट पमा यसमा जमिन र हावाबाट खोपलाई सार्नको लागि सुख्खा बरफको प्रयोग आवश्यक छ ।
यो सिद्धान्तमा सबै धेरै राम्रो छ, तर फेरि, यो सैन्य शैलीको अपरेशनको पैमानाको लागि यो प्रकारको अभ्यास गाह्रो हुनसक्छ । तर यो जटिल समस्याहरूको साथ, चुनौतीको वास्तविक मापन स्पष्ट नभएसम्म यो सुरु हुँदैन। जब यो फेन्सी उपकरणको कुरा आउँछ तब पश्चिमी यूरोपमा सरकारहरू पहिले पैसा खर्च गर्ने र पछि प्रश्न गर्ने प्रश्न गर्छन् । जस्तै उदाहरणका लागि आइरिश सरकारले गत वर्ष उनीहरूको संसदीय भवनका लागि एकै प्रिन्टरमा २ मिलियन डलर खर्च गरेको थियो। यदि त्यो केहि गर्न जाने छ भने, तिनीहरू फ्रिजरहरूमा स्प्लगर हुनेछन्।
बिग फार्मा युद्धहरू
राजनीतिज्ञहरुले फाजर भ्याक्सिनले देखा पर्ने प्राविधिक सपनाको बारेमा यी चिन्ताहरु व्यक्त गर्नु एकदम सही छ। कुनै पनि खोप कार्यक्रम एक विशाल उपक्रम हो, तर कोविड खोपहरूले थप चुनौतिहरू थपेका छन् । पहिले कसले सेवा गर्ने भनेर अन्यौल र जनताको उत्साहको स्पष्ट अभावमा तिनीहरू सबै समयरेखाको विकास भइरहेको छ । एक पूर्व बिग फार्मा होन्चो विशेष गरी फाइजरले आफ्नो प्रारम्भिक परिणाम घोषणा गर्ने तरिकाको बारेमा कठोर छ।उनले यसलाई प्रारम्भिक अर्डरहरू प्राप्त गर्न फाइजरले एक विकृतिपूर्ण र असामान्य मार्केटिंग चलाएको बताएकाछन् । फाइजरलाई माईनस ८० डिग्री भण्डारण आवश्यक पर्ने खोपसहितको खोप पूर्ण रूपमा काम गर्न नमिल्ने कुरा हो भनेर थाहा छ । यो प्रतिद्वन्द्वी फर्मका पूर्वनिर्देशकको हो र त्यसैले केही कम्पनीका लागि खतरा हुन सक्छ। तर उहाँ पक्कै पनि एक्लो हुनुहुन्न किनकि धेरै विज्ञहरू यस खोपको ठूलो रोल सम्भव छ भन्नेमा शंका गर्छन्।
रसियन टेलिभिन (रसिया टुडे) बाट नेपालीमा भावानुवाद गरिएको हो । (सम्पादक)
