एजेन्सी । हिन्द महासागरको मन्नारको खाडीमा श्रीलंकातर्फ अनुसन्धानका लागि चिनियाँ जहाजलाई अनुमति दिएपछि भारत चिन्तित भएको छ । इकोनोमिक टाइम्समा प्रकाशित एक रिपोर्टका अनुसार श्रीलंकामा चिनियाँ जासूस जहाजहरूको बारम्बार भ्रमण एक बृहत् रणनीतिको हिस्सा हो, जसअन्तर्गत यसले दक्षिणी भागमा भारतको उपस्थिति मात्र नभई त्यहाँको खनिज र जैविक स्रोतहरूको अन्वेषण पनि गरिरहेको छ। सन् २०११ मा पहिलो पटक यहाँ प्राकृतिक ग्यासको भण्डार फेला परेको थियो तर श्रीलंकाले अहिलेसम्म त्यसको उपयोग गरेको छैन। यस रिजर्भबाट, श्रीलंकाको ऊर्जा आवश्यकताहरू आगामी ६० वर्षसम्म पूरा गर्न सकिन्छ। थप रूपमा, मन्नारको खाडीमा तीन फरक प्रकारका इको सिस्टमहरू छन्, कोरल चट्टानहरू, समुद्री घाँसहरू र म्यान्ग्रोभहरू। यो क्षेत्र सामुद्रिक जैविक विविधताको दृष्टिले सबैभन्दा धनी क्षेत्र मानिन्छ । यहाँ ४ हजार २ सय २३ प्रजातिका वनस्पति तथा जीवजन्तु रहेको विश्वास गरिन्छ ।
श्रीलंकामा चीनको ऋण
केही दिन अघि श्रीलंकाले एउटा चिनियाँ जहाजलाई पश्चिमी तटमा आफ्नो निगरानीमा ४८ घण्टासम्म समुद्री अनुसन्धान गर्न अनुमति दिएको बताईएको थियो। जबकि भारतले यो जासुसी जहाज हुन सक्ने आशंका पहिले नै व्यक्त गरेको थियो । श्रीलंकाको विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता कपिला फोन्सेकाले अक्टोबर २५ देखि कोलम्बोमा रहेको चिनियाँ अनुसन्धान जहाज सि यान ६ लाई दुई दिन काम गर्न अनुमति दिइएको थियो । हिन्द महासागरमा चीनको बढ्दो उपस्थिति र श्रीलंकामा बढ्दो प्रभावलाई लिएर भारत चिन्तित छ।
चीनको रणनीतिमा नजर राख्ने विज्ञहरूका अनुसार श्रीलंकाको जलक्षेत्रमा चिनियाँ जासूस जहाजहरूको गतिविधि बढेको र दबाबमा श्रीलंका झुक्नुको कारण ऋणको खेल रहेको बताउँछन् । अन्य मुलुकबाट सीधै लिएको ऋणमध्ये श्रीलंकाले ५३ प्रतिशत चीनबाट मात्र लिएको छ । हिन्द महासागरमा चीनको बढ्दो उपस्थिति र श्रीलंकामा बढ्दो प्रभावलाई लिएर भारत चिन्तित छ। श्रीलंकाको हम्बनटोटा बन्दरगाह चीनले आफ्ना युद्धपोत र अन्य जहाजलाई इन्धन भर्न प्रयोग गर्छ। यस्तो अवस्थामा भारत चिन्तित भउको देखिन्छ । यद्यपि, श्रीलंकाले भारतको रणनीतिक हितमा सम्झौता नगरिने आश्वासन दिएको छ।
